kutubhona

Самурадан Набий с.а.в.нинг шундай деганларини ривоят қилди:

«مَنْ مَلَكَ ذَا رَحِمٍ مَحْرَمٍ فَهُوَ حُرٌّ»
«Ким маҳрам қариндошига эга бўлса у (қариндоши) озоддир». Ислом қулни куйдириб ёки бирон аъзосини кесиб ёки ишдан чиқариб азоблашни ёки қулни оғрийдиган қилиб калтаклашни унинг озод қилинишини вожиб қилувчи нарса қилиб қўйди. Агар хўжайини озод қилмаса ҳоким хўжайинини озод қилишга мажбурлайди. Пайғамбар А. дедилар:

«مَنْ لَطَمَ مَمْلُوكَهُ أَوْ ضَرَبَهُ فَكَفَّارَتُهُ أَنْ يُعْتِقَهُ»

«Ким қулига тарсаки туширса ёки урса унинг каффорати уни озод қилишдир». Муслим Ибн Умардан ривоят қилди. Уришдан мурод оғритиб уришдир. Хўжайин қулини одоб бериш учун оғритмайдиган қилиб уриши жоиз. Бунга ижозат берадиган бир неча ҳадислар келган. Ислом қулни озод қилишни кўп гуноҳлар учун лозим бўлган каффорат қилиб қўйди. Масалан ким бир мўминни билмасдан ўлдириб қўйса бунинг каффорати бир мўмин қулни озод қилишдир. Аллоҳ Таоло деди:

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَئاً وَمَن قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَئاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلاَّ أَن يَصَّدَّقُواْ فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مْؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةً

«Мўмин мўминни фақат билмаган ҳолдагина ўлдириб қўйиши мумкин. Ким бир мўминни билмай ўлдириб қўйса, у бир мўмин қулни озод қилиши ва марҳумнинг эгаларига – агар кечиб юбормасалар – хун тўлаши вожиб. Агар марҳум ўзи мўмин бўлиб, сизларга душман қавмдан бўлса, фақат бир мўмин қулни озод қилиши вожиб. Агар у сизлар билан сулҳ тузган қавмдан бўлса, унинг эгаларига хун тўлаш ва бир мўмин қулни озод қилиш лозим» [Нисо 92]
Ким қасамини бузса унинг каффоратларидан бири бир қулни озод қилишдир. Аллоҳ Таоло деди:

لاَ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَـكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ

«Аллоҳ сизларни тилларингиздаги беҳуда қасамларингиз сабабли жазоламайди. Балки (дилларингиздаги) маҳкам тугган қасам сабабли (агар шундай қасамни бузсангиз) жазолайди. Бас, унинг каффорати ўз оилангизни боқадиган ўртача таомлардан ўнта